Thời gian qua, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng các địa phương đã tích cực triển khai nhiều biện pháp thu và thu nợ tiền dịch vụ môi trường rừng (DVMTR). Tuy nhiên, công tác thu nợ tiền DVMTR vẫn còn một số tồn tại, vướng mắc cần có giải pháp tháo gỡ kịp thời. Nhiều DN vẫn cố tình dây dưa trả nợ tiền DVMTR khiến cho việc phục hồi, bảo vệ rừng ở nhiều khu vực miền núi càng thêm khó khăn.
Đơn cử, ở miền núi Quảng Nam, chính sách chi trả DVMTR vừa giúp người dân xóa đói giảm nghèo, vừa buộc các đối tượng hưởng lợi có nghĩa vụ tái tạo diện tích rừng đã mất. Tiền chi trả DVMTR tạo ra nguồn sống thiết thực cho người dân an tâm giữ rừng bền vững. Thực tế, những lưu vực thủy điện mà người dân được nhận tiền khoán bảo vệ rừng thường ít xảy ra tình trạng phá rừng. Theo chính quyền các huyện Đông Giang, Tây Giang, Bắc Trà My (Quảng Nam), DVMTR làm thay đổi nhận thức về bảo vệ rừng, giúp người dân tuân thủ nguyên tắc giữ rừng theo các quy định của Nhà nước mà không phá vỡ luật tục miền núi. Ngược lại, những nơi chưa được nhận giao khoán bảo vệ, ý thức giữ rừng của người dân chưa cao. Những năm qua, các nhà máy thủy điện, cơ sở sản xuất nước sạch luôn chậm chi trả tiền. Hiện các DN thuộc diện phải trả tiền DVMTR tại Quảng Nam vẫn còn nợ hơn 11 tỷ đồng tiền DVMTR như: CTCP Thủy điện A Vương (thủy điện A Vương), CTCP Tư vấn xây dựng điện số 1 (thủy điện Sông Bung 5), CTCP Cơ khí áp lực Mạnh Nam (thủy điện Tà Vi), CTCP Cấp thoát nước Quảng Nam… Trong đó, CTCP Thủy điện A Vương nợ 7,4 tỷ đồng…
Đối với Gia Lai, một trong những địa phương có diện tích rừng lớn tại Tây Nguyên cũng đang gặp phải nhiều khó khăn trong việc thu và thu nợ tiền DVMTR. Khó khăn nhất của địa phương hiện nay là việc thu nợ tiền DVMTR năm 2011, 2012 đối với các nhà máy thủy điện trên địa bàn. Hiện Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng địa phương chỉ thu được tiền đối với các nhà máy thủy điện thực hiện bán theo giá thỏa thuận, còn lại các nhà máy thủy điện không thuộc diện này vẫn chưa thu được số tiền gần 25 tỷ đồng, một con số không hề nhỏ. Theo đánh giá của chính quyền địa phương, nguyên nhân được xác định là tiền DVMTR của các cơ sở thủy điện chưa được bên mua điện là Tổng Công ty Điện lực miền Trung thực hiện chi trả (do năm 2012 trở về trước chưa có cơ cấu tiền DVMTR trong giá thành tiền điện). Trước thực tế này, UBND tỉnh Gia Lai nhiều lần kiến nghị Bộ Công Thương sớm có hướng chỉ đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và Tổng Công ty Điện lực miền Trung thực hiện chi trả tiền DVMTR của năm 2011 và 2012 cho các nhà máy thủy điện thuộc diện nói trên để các đơn vị này thực hiện nghĩa vụ trả nợ tiền DVMTR. Ngoài ra, đối với lưu vực sông Kôn thuộc lưu vực liên tỉnh Gia Lai – Bình Định, khi công bố diện tích rừng cung ứng DVMTR của Nhà máy Thủy điện Vĩnh Sơn A, nằm trên địa bàn Bình Định thì vẫn còn thiếu diện tích rừng cung ứng nên UBND tỉnh Gia Lai đã có văn bản đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sớm xem xét, bổ sung phần thiếu để có cơ sở xác định diện tích rừng trong lưu vực chi trả đến từng chủ rừng, xây dựng phương án chi trả cho các chủ rừng khi thu được tiền. Theo Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng Gia Lai, tổng diện tích đất có rừng trên địa bàn 712.477 ha, trong đó diện tích rừng được hưởng DVMTR 493.579 ha. Tổng cơ sở sử dụng DVMTR đang quản lý thu 25 cơ sở, với 38 nhà máy thủy điện, nguồn thu bình quân 60 tỷ đồng/năm. Theo kế hoạch năm 2014, số tiền DVMTR phải thu trên 57,4 tỷ đồng. Sáu tháng đầu năm 2014, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng đã thu được hơn 36,4 tỷ đồng. Tuy nhiên, công tác thu tiền DVMTR đang đối mặt với nhiều khó khăn, một trong những yếu tố là do một số cơ sở sử dụng DVMTR không nộp hoặc chậm nộp, cố tình trì hoãn, chây ỳ trong việc nộp. Trong khi chế tài xử lý chưa đủ mạnh để buộc những đơn vị này thực hiện nghiêm chính sách. Do vậy cần thiết phải có chế định xử phạt hành chính kể cả việc phong tỏa tài khoản giống như trong lĩnh vực thuế, để công tác thu nộp tiền DVMTR có hiệu lực và hiệu quả hơn… Trước thực trạng chây ỳ của các chủ DN, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Quảng Nam đã có văn bản đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo thu hồi giấy phép đầu tư đối với các DN cố tình chậm nộp hoặc không nộp tiền ủy thác chi trả DVMTR. Đồng thời, kiến nghị EVN ngưng thu mua điện của những đơn vị không chấp hành việc nộp tiền chi trả DVMTR theo đúng quy định… Thiết nghĩ, để tháo gỡ những hạn chế đối với công tác thu tiền DVMTR, Chính phủ cần sớm xây dựng và ban hành quy định, chế tài xử lý vi phạm đối với các đơn vị không nộp hoặc chậm nộp tiền DVMTR để chính quyền các địa phương có cơ sở triển khai. Ngoài việc đưa các DN “nợ rừng” công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng như hiện nay, chính quyền các địa phương cần tiếp tục rà soát, đôn đốc các nhà máy thực hiện nghĩa vụ. Nếu DN cố tình kéo dài, UBND tỉnh, thành cần có hình thức xử lý mạnh tay hơn.. Công Thái |
0 nhận xét:
Đăng nhận xét